Een compositie met een aanzienlijke lege ruimte neigt naar een abstractie van de werkelijkheid. Men spreekt ook wel over ‘minimalistische’ fotografie.
Het idee wordt met verschillende bewoordingen toegepast: negatieve ruimte tegenover positieve ruimte of soms ‘witte’ ruimte, al dan niet figuurlijk bedoeld.
Een donkere lege ruimte neigt tot drama, een lichte daarentegen tot sereniteit. In beide gevallen voegt het iets toe aan het beeld waarom het gaat, ofwel de positieve ruimte. Deze wordt door de lege ruimte omgeven met een gevoelsmatige atmosfeer.
De lege ruimte hoeft niet helemaal leeg te zijn, ook al is dat vaak het geval.
Er is echter geen sprake van een lege ruimte als er in dat gedeelte van de foto herkenbare objecten zijn die de aandacht afleiden van het object waar het om gaat. Een manier om leegte te bewerkstelligen in een ruimte die feitelijk niet leeg is, is vervagen met behulp van scherptediepte. Bovenstaande foto geeft daarvan een goed voorbeeld. In de onderstaande foto zijn details in de duinen donker gehouden.
